Tottenham thảm bại Chelsea, xG thấp gây sốc báo hiệu khủng hoảng Premier League

Tottenham vừa trải qua một cuối tuần mà các con số đủ để khiến người hâm mộ lạnh gáy. Trước Chelsea, Spurs chỉ tung ra 3 cú sút và cộng gộp được 0,10 xG.

Trong chuẩn đo lường cơ hội của Opta, đó là mức đáy của toàn mùa Ngoại hạng Anh hiện tại và đồng thời là tổng xG thấp thứ hai của chính Tottenham kể từ khi dữ liệu xG được ghi nhận từ mùa 2012–2013.

Lần duy nhất họ tệ hơn là thất bại trước Crystal Palace hồi tháng 9/2021 với 0,06 xG trong bối cảnh phải đá thiếu người hơn một phần ba thời lượng – khác hẳn hoàn cảnh trận thua Chelsea khi Spurs không bị đuổi ai và còn được chơi trên sân nhà.

Bức tranh càng u ám nếu đặt cạnh đầu kia chiến tuyến. Chelsea tạo ra 3,68 xG, tức trung bình chỉ mất 24 phút 27 giây để tích lũy “một bàn thắng kỳ vọng”. Thực tế họ ghi bàn sau hơn 33 phút, và nếu không có 8 pha cứu thua của Guglielmo Vicario, tỉ số đã khó giữ ở mức “chấp nhận được”. Ngay cả mảng miếng bóng chết vốn là vũ khí quen thuộc dưới thời Thomas Frank cũng “tịt ngòi”: 6 quả phạt góc chẳng đe dọa được khung thành đối phương.

Nhìn rộng ra, sự việc càng hiếm hoi: từ đầu mùa 2012–2013 đến nay đã có 5.039 trận, tương đương 10.078 lượt đội; chỉ 37 trận có xG tụt xuống dưới 0,10. Phần lớn là những đội mới thăng hạng, có nguy cơ xuống hạng hoặc đối đầu Man City thời đỉnh cao Pep Guardiola. Nên việc Tottenham rơi vào nhóm hiếm ấy, lại trên sân nhà và đủ người, là tín hiệu báo động thực sự.

Tất nhiên, xG không phải “thánh kinh”. Nó không chấm điểm các đợt hãm thành không kết thúc bằng cú sút hay pha căng ngang chỉ lệch vài centimet. Nhưng ai xem trận đấu cũng thấy Spurs gần như không tạo được điểm nổ. Cả 3 cú sút đều thuộc về Mohammed Kudus và đều từ vị trí không thuận lợi.

Một lập luận phản biện là Tottenham mùa này “vượt chuẩn” xG nhiều nhất giải: 17 bàn từ xG 10,2, tức hơn 6,8 bàn. Tuy nhiên, khả năng ấy khó duy trì dài hạn khi họ không còn cặp bài trùng có chất lượng dứt điểm siêu hạng như Harry Kane hay Son Heung-min. Những người dứt điểm nhiều nhất hiện nay gồm Mohammed Kudus, Richarlison và João Palhinha – đây là cấu trúc hỏa lực ít tính sát thương ổn định hơn và trận gặp Chelsea phơi bày điều đó một cách trần trụi.

Dĩ nhiên, cần có một cái nhìn ít khắt khe hơn với Gà trống. Thomas Frank mới nhậm chức và ưu tiên khắc phục hàng thủ vốn chơi quá tệ ở mùa trước. Kết quả là hàng phòng ngự Tottenham đã cải thiện đáng kể: họ sở hữu một trong ba thông số phòng ngự tốt nhất giải, và tỉ lệ thua giảm còn 30% so với 57,9% mùa trước. Cùng lúc, danh sách chấn thương dày, với 9 cầu thủ chắc chắn vắng mặt khiến việc lựa chọn nhân sự là bài toán nan giải.

Có điều những “tình tiết giảm nhẹ” không xóa đi được thực tế rằng Tottenham đã chơi một trận dưới chuẩn. Khi sự ổn định phòng ngự là nền tảng, bài toán tiếp theo buộc phải là nâng chất lượng cơ hội – cả ở bóng sống lẫn cố định. Nếu không, việc “sống bằng hiệu suất vượt xG” sẽ sớm đưa họ trở về mặt đất.